چرخه قاعدگی چیست و اهمیت آن در سلامتی زنان
چرخه ی قاعدگی چیست
چرخه‌ی قاعدگی یا سیکل قاعدگی، مجموعه‌ای از تغییرات طبیعی در تولید هورمون و ساختارهای رحم و تخمدان‌های دستگاه تولید مثل زنان است که بارداری را ممکن می‌سازد. چرخه قاعدگی از دوران بلوغ تا زمان پساقاعدگی ادامه می‌یابد. مدت خونریزی قاعدگی برای چندروز، معمولاً ۳–۵ روز طول می‌کشد، اما بین ۲–۸ روز نیز می‌تواند متغیر باشد. هر سیکل قاعدگی به‌طور متوسط ۱۰ روز طول می‌کشد، یک سیکل قاعدگی طبیعی بین ۲۱ تا ۳۵ روز متغیر است.
چرخه قاعدگی شامل چرخه تخمدان و رحم می‌شود. چرخه تخمدان به توصیف تغییرات صورت گرفته در فولیکول‌های تخمدان و چرخه رحم به توصیف تغییرات صورت گرفته در پوشش آندومتر رحم می‌پردازد. هر دو چرخه به فازهای مختلفی تقسیم می‌شوند. اگر تخمک بارور شود، آنگاه به دیواره رحم می‌چسبد و شروع به رشد می‌کند. در این صورت، قاعدگی متوقف می‌شود و بارداری آغاز می‌شود. اگر تخمک بارور نشود، قاعدگی دوباره شروع می‌شود و چرخه قاعدگی از نو آغاز می‌شود. برای آشنایی بیشتر با چرخه قاعدگی و اهمیت آن در سلامت زنان با مجله اینترنتی فرارسانه همراه باشید.
در طول چرخه ی قاعدگی چه اتفاقی می‌افتد؟
در طول چرخه‌ی قاعدگی، تخمک خروجی از تخمدان آزاد می‌شود و به رحم حرکت می‌کند. اگر تخمک با اسپرم تلقیح شود، بارداری رخ می‌دهد. اگر تلقیح رخ ندهد، تخمک و لایه‌های غیرضروری رحم خود را رها کرده و این باعث شروع یک دوره جدید از قاعدگی می‌شود.
مراحل چرخه قاعدگی
چرخه قاعدگی از چهار مرحله تشکیل شده است:
قاعدگی
این مرحله با خونریزی قاعدگی آغاز می شود و معمولاً 3 تا 5 روز طول می کشد. در این مرحله، پوشش داخلی رحم که برای بارداری آماده شده بود، ریزش می کند و از طریق واژن خارج می شود.
فاز تکثیری
این مرحله بلافاصله پس از قاعدگی آغاز می شود و معمولاً 10 تا 14 روز طول می کشد. در این مرحله، پوشش داخلی رحم دوباره ضخیم می شود و پرخون می شود.
تخمک گذاری
این مرحله در وسط چرخه قاعدگی اتفاق می افتد. در این مرحله، یک تخمک از تخمدان آزاد می شود و وارد لوله رحمی می شود.
فاز لوتئال
این مرحله پس از تخمک گذاری آغاز می شود و معمولاً 14 روز طول می کشد. در این مرحله، جسم زرد، که از فولیکول آزاد شده تشکیل شده است، هورمون پروژسترون تولید می کند. پروژسترون باعث ضخیم شدن بیشتر پوشش داخلی رحم می شود و آن را برای بارداری آماده می کند.
اگر تخمک بارور شود، آنگاه به دیواره رحم می چسبد و شروع به رشد می کند. در این صورت، قاعدگی متوقف می شود و بارداری آغاز می شود. اگر تخمک بارور نشود، جسم زرد از بین می رود و سطح پروژسترون کاهش می یابد. کاهش سطح پروژسترون باعث ریزش پوشش داخلی رحم و شروع قاعدگی بعدی می شود.
محاسبه سیکل قاعدگی
سیکل قاعدگی زمانی است که از شروع یک قاعدگی تا شروع قاعدگی بعدی طول می‌کشد. برای محاسبه سیکل قاعدگی، باید ابتدا تاریخ شروع قاعدگی را یادداشت کرده و سپس تاریخ شروع قاعدگی بعدی را ثبت کنید. سپس باید تعداد روزهای بین این دو تاریخ را شمرده و به عدد روزانه‌ی متوسط طول دوره‌ی قاعدگی‌تان تقسیم کنید.
معمولاً طول یک دوره قاعدگی بین 21 تا 35 روز است، با این حال، برخی از زنان ممکن است دوره‌ی قاعدگی کوتاه‌تر یا بلندتری داشته باشند. برای مثال، فرض کنید تاریخ شروع قاعدگی شما ۱۰ مه ۲۰۲۱ بوده و تاریخ شروع قاعدگی بعدی شما ۹ ژوئن ۲۰۲۱ است. تعداد روزهای بین این دو تاریخ ۳۱ روز است. بنابراین، میانگین طول دوره‌ی قاعدگی‌تان ۳۱ روز است.
تغییرات رحم در چرخه قاعدگی
چه زمانی در چرخه قاعدگی بیشترین احتمال باروری وجود دارد؟
یشترین احتمال باروری در روز تخمک گذاری و چند روز قبل و بعد از آن است. تخمک گذاری معمولاً در حدود روز ۱۴ از یک چرخه قاعدگی ۲۸ روزه اتفاق می افتد. با این حال، چرخه های قاعدگی زنان ممکن است از ۲۱ تا ۳۵ روز متغیر باشد. بنابراین، بهترین راه برای تعیین زمان بیشترین احتمال باروری، ردیابی چرخه قاعدگی خود است. روش های مختلفی برای ردیابی چرخه قاعدگی وجود دارد، از جمله:
- بررسی تاریخ شروع و پایان قاعدگی خود
- استفاده از یک تقویم یا برنامه ردیابی چرخه قاعدگی
- اندازه گیری دمای پایه بدن خود
- آزمایش برای تشخیص زمان تخمک گذاری
اگر چرخه قاعدگی شما منظم است، می توانید با بررسی تاریخ شروع و پایان قاعدگی خود، زمان تخمک گذاری خود را تخمین بزنید. به طور کلی، تخمک گذاری حدود ۱۴ روز قبل از شروع قاعدگی بعدی اتفاق می افتد. اگر چرخه قاعدگی شما نامنظم است، می توانید از یک تقویم یا برنامه ردیابی چرخه قاعدگی استفاده کنید تا الگوهای قاعدگی خود را ردیابی کنید. با گذشت زمان، می توانید تخمین بزنید که تخمک گذاری شما معمولاً چه زمانی اتفاق می افتد.
اندازه گیری دمای پایه بدن نیز می تواند به شما کمک کند تا زمان تخمک گذاری خود را تعیین کنید. دمای پایه بدن شما
در طول چرخه قاعدگی شما متفاوت است. در روز تخمک گذاری، دمای پایه بدن شما به طور ناگهانی افزایش می یابد. آزمایش برای تشخیص زمان تخمک گذاری نیز می تواند مفید باشد. این آزمایش ها معمولاً در داروخانه ها بدون نسخه فروخته می شوند. اگر قصد دارید باردار شوید، مهم است که در زمان بیشترین احتمال باروری رابطه جنسی داشته باشید. این امر شانس شما را برای باردار شدن افزایش می دهد.
چرخه قاعدگی و تأثیر آن بر سلامت زنان
چرخه قاعدگی یک زن، یک فرایند طبیعی است که به صورت ماهانه تکرار می‌شود و شامل تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی در بدن است.چرخه قاعدگی ممکن است نشان‌دهندهٔ سلامت عمومی باشد. هورمون‌هایی که در این دوره ترشح می‌شوند، می‌توانند تأثیرات گسترده‌ای بر روی رشد، مزاج، سطح انرژی و حالت روحی داشته باشند. شناخت دقیق چرخه قاعدگی به زنان کمک می‌کند تا بتوانند زمان بهتری برای باروری را شناسایی کرده و برنامه‌ریزی بارداری خود را بهبود بخشند یا پیشگیری از بارداری را انجام دهند.
چرخه قاعدگی می‌تواند نشانگر سلامت تخمدان‌ها و رحم باشد. هرگونه نامنظمی در این دوره ممکن است نشان‌دهندهٔ وجود مشکلات سلامتی در این اعضا باشد. مراقبت و بهداشت مناسب در این دوره می‌تواند از مشکلاتی مانند عفونت‌های رحمی یا تخمدانی جلوگیری کند. هورمون‌های تولید شده در این دوره، می‌توانند بر سلامت استخوان‌ها تأثیر بگذارند. افزایش استروژن در مرحله اوولاسیون می‌تواند به حفظ سلامت استخوان‌ها کمک کند. با این حال، هرگونه نامنظمی یا مشکلی که در چرخه قاعدگی ایجاد شود، ممکن است نشانه یا علامتی از مشکلات سلامتی بیشتر باشد.
در صورت وجود هرگونه مشکل یا نامنظمی قابل توجه، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا علت آن را بررسی و درمان مناسب اعمال شود.
علت بی نظمی چرخه قاعدگی
بی‌نظمی چرخه قاعدگی زمانی اتفاق می‌افتد که فاصله بین دو قاعدگی شما بیش از ۳۵ روز یا کمتر از ۲۱ روز باشد. این امر می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. چرخه قاعدگی در دوران بلوغ و پساقاعدگی ممکن است نامنظم باشد. زنانی که اضافه وزن یا کمبود وزن دارند ممکن است چرخه قاعدگی نامنظمی داشته باشند. استرس می‌تواند بر چرخه قاعدگی تأثیر بگذارد و برخی از داروها، مانند داروهای ضدبارداری، می‌توانند بر چرخه قاعدگی تأثیر بگذارند. برخی از شرایط پزشکی، مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)، می‌توانند بر چرخه قاعدگی تأثیر بگذارند.
