نارسایی کلیه چیست؟

نارسایی کلیه یک وضعیت پزشکی جدی است که وقتی کلیه‌ها نمی‌توانند به طور کامل واجد نیازهای بدن شما را برآورده کنند، اتفاق می‌افتد. این وضعیت ممکن است به صورت ناگهانی (نارسایی کلیه حاد) یا به صورت تدریجی (نارسایی کلیه مزمن) رخ دهد. علائم نارسایی کلیه شامل ادرار کم، خستگی، تنفس سریع، تورم در قسمت‌های مختلف بدن، افزایش فشار خون، سردرد، اشکال در خواب، کاهش اشتها و غیره می‌باشد. درمان نارسایی کلیه ممکن است شامل تغییرات در رژیم غذایی، داروها، دیالیز (هموژنیز) و در برخی موارد، پیوند کلیه باشد. اگر شما یا کسی که مراقبت می‌کنید احساس ناراحتی‌های مرتبط با نارسایی کلیه می‌کنید، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق گرفته و درمان مناسبی دریافت کنید.

در ادامه به بررسی علائم نارسایی کلیه، علل و روش های درمان آن می پردازیم. با مجله اینترنتی فرارسانه همراه باشید.

علائم نارسایی کلیه

علائم نارسایی کلیه ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ادرار کم: کاهش حجم ادرار یا ادرار ناقص می‌تواند یکی از نشانه‌های نارسایی کلیه باشد.
• خستگی و ضعف: افزایش خستگی و ضعف بدون دلیل آشکار می‌تواند نشانه‌ای از نارسایی کلیه باشد.
• تورم: تورم در دست‌ها، پاها، صورت و سایر بخش‌های بدن به دلیل انبساط مایعات در بدن ممکن است از علائم نارسایی کلیه باشد.
• افزایش فشار خون: نارسایی کلیه ممکن است منجر به افزایش فشار خون شود.
• اشکال در خواب: مشکلات خواب مانند بی‌خوابی یا خوابیدن زیاد می‌تواند نشانه‌های نارسایی کلیه باشد.
• اشکالات گوارشی: افزایش اسهال یا تهوع نیز ممکن است به علائم نارسایی کلیه اشاره کند.
• افزایش پتاسیم خون: افزایش سطح پتاسیم در خون نیز می‌تواند نشانه‌ای از نارسایی کلیه باشد و ممکن است به مشکلات قلبی منجر شود.

این تنها چند مثال از علائمی هستند که ممکن است در نارسایی کلیه دیده شود. برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، حتماً باید به پزشک مراجعه کرد.

علل نارسایی کلیه

نارسایی کلیه ممکن است به دلیل عوامل مختلفی ایجاد شود. فشار خون بالا می‌تواند باعث آسیب به عروق کلیه شود و در نتیجه منجر به نارسایی کلیه شود. همچنین دیابت نوع 1 یا 2 می‌تواند به آسیب دیدن عروق و بافت‌های کلیه منجر شود و در نتیجه نارسایی کلیه ایجاد کند. التهابات مزمن مانند گلومرولونفریت (یک نوع التهاب کلیه) می‌تواند باعث نارسایی کلیه شود. برخی از بیماری‌هایی مانند بیماری لوپوس اریتماتوس، آمیلوئیدوز، پلی‌سیستیک کلیه و … می‌توانند به نارسایی کلیه منجر شوند.

مصرف مواد مخدر مانند کوکائین یا هروئین می‌تواند به آسیب دیدن کلیه و نارسایی آن منجر شود. برخی از بیماری‌های کلیه می‌توانند به صورت ژنتیکی به نسل‌های بعدی منتقل شوند و باعث نارسایی کلیه شوند. ضایعات فیزیکی به عنوان مثال ضربه به منطقه کلیه می‌تواند منجر به نارسایی کلیه شود. این تنها چند مثال از عواملی هستند که می‌توانند به نارسایی کلیه منجر شوند. برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، حتماً باید به پزشک متخصص کلیه (نفرولوژیست) مراجعه کرد.

احتمال نارسایی کلیه در چه کسانی بیشتر است؟

نارسایی کلیه به عنوان یک بیماری کلیوی، می‌تواند در هر سنی و در هر جنسیتی اتفاق بیفتد، اما برخی از عوامل می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. برخی از عوامل خطر ابتلا به نارسایی کلیه عبارتند از:

بیماری های قلبی

افرادی که دچار بیماری‌های قلبی هستند، مانند فشار خون بالا، بیماری عروق کرونری قلب و آریتمی قلبی، در خطر بیشتری برای ابتلا به نارسایی کلیه هستند.

دیابت

دیابت یکی از عوامل اصلی برای ابتلا به نارسایی کلیه است. بیش از 50 درصد افرادی که دچار دیابت هستند، در نهایت به نارسایی کلیه مبتلا می‌شوند.

عوامل ژنتیکی

برخی از بیماری‌های ژنتیکی مانند بیماری پلی‌کیستیک کلیه، می‌توانند خطر ابتلا به نارسایی کلیه را افزایش دهند.

سن

با پیشرفت سن، عملکرد کلیه کاهش می‌یابد و خطر ابتلا به نارسایی کلیه افزایش می‌یابد.

مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)

مصرف بلند مدت داروهای NSAIDs می‌تواند باعث آسیب به کلیه شود و خطر ابتلا به نارسایی کلیه را افزایش دهد.

بنابراین، افرادی که دچار بیماری‌های قلبی، دیابت، بیماری‌های ژنتیکی، سن بالا و یا مصرف بلند مدت داروهای NSAIDs هستند، در خطر بیشتری برای ابتلا به نارسایی کلیه هستند.

تشخیص نارسایی کلیه

نارسایی کلیه یک وضعیت پزشکی جدی است که نشان‌دهنده عدم توانایی کلیه‌ها در انجام وظایف خود، از جمله تصفیه خون و تنظیم میزان مایعات و مواد شیمیایی در بدن است. علائم نارسایی کلیه ممکن است شامل خستگی، تنگی نفس، تورم، ادرار کم یا بیش از حد، افزایش فشار خون، اشکال در خون‌سازی و اختلالات دستگاه گوارش باشد. برای تشخیص نارسایی کلیه، پزشک ممکن است از آزمون‌های خونی و ادراری، سونوگرافی، تصویربرداری از رادیوایی و یا بیوپسی کلیه استفاده کند. درمان نارسایی کلیه شامل کنترل فشار خون، تغییرات در رژیم غذایی، داروها و در موارد شدیدتر، دیالیز می‌باشد. در صورت داشتن علائم نارسایی کلیه، توصیه می‌شود که به پزشک مراجعه و مشاوره کنید.

درمان نارسایی کلیه

درمان نارسایی کلیه بستگی به علت و شدت آن دارد. در صورتی که نارسایی کلیه ناشی از بیماری‌های دیگر باشد، مانند دیابت یا فشار خون بالا، درمان ابتدایی برای کنترل این بیماری‌ها و جلوگیری از تاثیر آنها بر کلیه‌ها مورد نیاز است. مصرف مقدار کمتری از پروتئین، نمک و پتاسیم، و مصرف مقدار بیشتری از مواد غذایی کم چرب و با فیبر می‌تواند به بهبود عملکرد کلیه کمک کند. مصرف داروهایی که فشار خون را کنترل می‌کنند، بهبود عملکرد کلیه و کنترل سطح قند خون می‌تواند در درمان نارسایی کلیه موثر باشد.

برای بیمارانی که نارسایی کلیه شدید دارند، دیالیز می‌تواند به عنوان یک جایگزین برای عملکرد کلیه ضعیف کمک کند. برای برخی از بیماران، پیوند کلیه ممکن است به عنوان یک گزینه درمانی مورد نیاز باشد. همچنین، مداخلات جراحی مانند ترمیم عروق کلیه و استفاده از داروهای ضد التهابی و استروئیدها نیز ممکن است در درمان نارسایی کلیه مورد استفاده قرار بگیرد. برای درمان نارسایی کلیه، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید و برنامه درمانی مناسب برای شرایط خاص خود را دنبال کنید.

پیشگیری از ابتلا به نارسایی کلیه

برای پیشگیری از ابتلا به نارسایی کلیه، می‌توانید اقداماتی انجام دهید که به بهبود عملکرد کلیه و جلوگیری از بیماری‌های مرتبط با آن کمک کند. اضافه وزن یا چاقی می‌تواند فشار زیادی بر کلیه‌ها وارد کند. حفظ وزن سالم و فعالیت بدنی منظم می‌تواند به بهبود عملکرد کلیه کمک کند. فشار خون بالا می‌تواند به کاهش عملکرد کلیه منجر شود. بنابراین، مهم است که فشار خون خود را به طور منظم کنترل کنید و در صورت لزوم از داروهای معده‌دوست برای کنترل فشار خون استفاده کنید. مصرف آب کافی می‌تواند به جلوگیری از سنگ‌های کلیه و بهبود عملکرد کلیه کمک کند.

بیماری‌های مزمن مانند دیابت و بیماری‌های قلبی-عروقی می‌توانند عملکرد کلیه را تحت تأثیر قرار دهند. بنابراین، مداومت در دنباله‌داری و درمان این بیماری‌ها می‌تواند به جلوگیری از نارسایی کلیه کمک کند. مصرف زیاد الکل و سیگار می‌تواند به تضعیف عملکرد کلیه منجر شود. بنابراین، بهتر است مصرف آنها را محدود کنید یا بهترین حالت آنها را از روزمرگی خود حذف کنید. استفاده بیش از حد از این داروها می‌تواند به آسیب رساندن به کلیه‌ها منجر شود. بنابراین، مصرف این داروها را با مشورت پزشک خود انجام دهید.

با انجام این اقدامات پیشگیری، می‌توانید به بهبود عملکرد کلیه و جلوگیری از ابتلا به نارسایی کلیه کمک کنید. همچنین، مهم است که به صورت منظم به پزشک خود مراجعه کرده و علایم و نشانه‌های نارسایی کلیه را مانیتور کنید.