کیست پوستی چیست و راه های درمان آن
کیست پوستی یک توده کیسه مانند است که در زیر پوست ایجاد می‌شود و معمولاً حاوی مایعی غلیظ و سفید رنگ است. این کیست‌ها اغلب بدون درد هستند و رشد آهسته‌ای دارند. کیست‌های پوستی می‌توانند در هر جایی از بدن ظاهر شوند، اما معمولاً در صورت، گردن، پشت و نواحی تناسلی شایع‌تر هستند.
اگر می خواهید با کیست پوستی و راه های درمان آن آشنا شوید مقاله موجود در سایت فرارسانه را مطالعه کنید.
دلایل ایجاد کیست پوستی
دلایل دقیق ایجاد کیست پوستی هنوز به طور کامل مشخص نیست، انسداد غدد چربی و تجمع سلول‌های مرده پوست در فولیکول‌های مو می‌تواند منجر به ایجاد کیست شود. در برخی موارد، عفونت می‌تواند باعث ایجاد کیست شود. برخی از افراد به دلیل عوامل ژنتیکی مستعد ابتلا به کیست هستند. گاهی اوقات، آسیب به پوست می‌تواند باعث ایجاد کیست شود. تغییرات هورمونی، مانند آنهایی که در دوران بلوغ یا بارداری رخ می‌دهند، می‌توانند به ایجاد برخی انواع کیست‌ها کمک کنند.
افرادی که پوست چرب دارند، بیشتر مستعد ابتلا به کیست هستند. استفاده از محصولات آرایشی که منافذ پوست را مسدود می‌کنند، می‌تواند خطر ایجاد کیست را افزایش دهد. عدم شستشوی منظم صورت و بدن می‌تواند باعث تجمع چربی و سلول‌های مرده پوست شود. برخی بیماری‌ها مانند آکنه کیستیک و سندرم تخمدان پلی کیستیک می‌توانند با افزایش خطر ایجاد کیست همراه باشند.
انواع کیست پوستی
کیست‌های پوستی ساختارهای بسته و غیرطبیعی هستند که در زیر پوست تشکیل می‌شوند و می‌توانند حاوی مایع، چرک یا مواد نیمه‌جامد باشند. کیست‌های پوستی انواع مختلفی دارند که هر یک ویژگی‌ها و علائم خاصی دارند. در ادامه، انواع اصلی کیست‌های پوستی معرفی شده‌اند:
1. کیست اپیدرموئید
کیست اپیدرموئید یکی از شایع‌ترین انواع کیست‌های پوستی است که معمولاً در زیر پوست ایجاد می‌شود. این کیست‌ها اغلب گرد و کوچک هستند و حاوی ماده‌ای به نام کراتین (پروتئینی که در پوست، مو و ناخن وجود دارد) می‌باشند. معمولاً در صورت، گردن، کمر و شانه‌ها دیده می‌شوند. بدون درد هستند مگر اینکه عفونی شوند.
2. کیست پیلار (تریکلومال)
این نوع کیست‌ها معمولاً در نزدیکی فولیکول‌های مو تشکیل می‌شوند و حاوی کراتین هستند. کیست پیلار در مقایسه با کیست‌های اپیدرموئید کمی سخت‌تر است. اغلب در پوست سر مشاهده می‌شوند. ممکن است بدون درد باشد، اما در صورت عفونت می‌تواند دردناک شود.
3. کیست سباسه (چربی)
کیست‌های سباسه به دلیل انسداد غدد چربی زیر پوست ایجاد می‌شوند. این کیست‌ها حاوی چربی و مواد نیمه‌جامد هستند. بیشتر در پوست سر، صورت، گردن و بالای بدن تشکیل می‌شوند. به‌طور کلی بدون درد هستند، اما در صورت عفونت می‌توانند متورم و دردناک شوند.
4. کیست گانگلیون
این نوع کیست‌ها معمولاً نزدیک به مفاصل یا تاندون‌ها تشکیل می‌شوند و حاوی مایع سینوویال (مایعی که در مفاصل وجود دارد) هستند. گانگلیون‌ها اغلب به صورت توده‌های نرم و کشسانی دیده می‌شوند. معمولاً در مچ دست، دست‌ها و پاها ایجاد می‌شوند. معمولاً بدون درد هستند، اما اگر به اعصاب مجاور فشار بیاورند، ممکن است باعث درد یا ناراحتی شوند.
بیشتر بدانید: بیماری های پوستی که از باشگاه میگیریم
5. کیست بارتولین
کیست بارتولین زمانی ایجاد می‌شود که غده بارتولین (واقع در نزدیکی واژن) مسدود شده و مایع در آن تجمع پیدا می‌کند. این کیست ممکن است به اندازه یک نخود یا حتی بزرگ‌تر شود. در ناحیه ورودی واژن. معمولاً بدون درد است، اما اگر عفونی شود، می‌تواند باعث درد شدید، تورم و تشکیل آبسه شود.
6. کیست مویی (پیلوئیدال)
این نوع کیست معمولاً در پوست بالای باسن (در خط بین دو باسن) ایجاد می‌شود و اغلب حاوی مو و مواد زائد است. کیست مویی بیشتر در جوانان و افرادی که موی بدن زیادی دارند، دیده می‌شود. در ناحیه پایین کمر، نزدیک به بالای باسن. ممکن است باعث درد، قرمزی و ترشحات چرکی شود. در صورت عدم درمان، کیست می‌تواند عفونی شده و آبسه تشکیل دهد.
7. کیست درموئید
کیست درموئید یک نوع نادر از کیست‌های پوستی است که در زمان تولد ایجاد می‌شود. این کیست‌ها می‌توانند حاوی پوست، مو، دندان‌ها و دیگر بافت‌ها باشند. معمولاً در صورت، گردن و در نزدیکی ستون فقرات. اغلب بدون علامت هستند، اما اگر به اندازه بزرگ برسند یا عفونی شوند، ممکن است علائم ایجاد کنند.
8. کیست میلیا
کیست‌های میلیا کوچک و سفید رنگ هستند که به دلیل انسداد غدد عرق در زیر پوست ایجاد می‌شوند. بیشتر در صورت، به‌ویژه در اطراف چشم‌ها و بینی دیده می‌شوند. این کیست‌ها معمولاً بدون درد و ضرر هستند و بیشتر یک مشکل زیبایی محسوب می‌شوند.
9. کیست مچ دست (کیست گانگلیونی)
کیست‌های گانگلیونی در مچ دست یا روی تاندون‌های دست و پا ایجاد می‌شوند. این کیست‌ها حاوی مایع مفصلی هستند و اغلب به دلیل فشار روی تاندون‌ها یا مفاصل تشکیل می‌شوند. بیشتر در مچ دست و پشت دست‌ها ظاهر می‌شوند. معمولاً بدون درد هستند، اما ممکن است ناراحتی یا محدودیت حرکتی ایجاد کنند.
درمان کیست‌های پوستی به نوع و شدت آن‌ها بستگی دارد. برخی از کیست‌ها نیاز به درمان خاصی ندارند و به خودی خود برطرف می‌شوند، در حالی که برخی دیگر ممکن است نیاز به تخلیه، دارو یا حتی جراحی داشته باشند. در صورت مشاهده هر نوع کیست، مشاوره با پزشک برای تشخیص صحیح و انتخاب بهترین روش درمانی توصیه می‌شود.
علائم کیست پوستی
- توده زیر پوستی: برجستگی قابل لمس و معمولاً گرد زیر پوست که ممکن است نرم یا سفت باشد.
- تغییر رنگ پوست: پوست اطراف کیست ممکن است کمی قرمز یا ملتهب شود.
- درد: در برخی موارد، خصوصاً زمانی که کیست عفونی شود یا به عصب فشار وارد کند، ممکن است دردناک باشد.
- ترشح مایع: اگر کیست بترکد، ممکن است مایعی سفید و غلیظ از آن خارج شود.
- خارش: در برخی موارد، کیست ممکن است باعث خارش شود.
- عفونت: در صورت عفونت، کیست ممکن است قرمز، متورم و دردناک شود و تب نیز ایجاد شود.
نکته مهم: همه کیست‌ها دارای تمام این علائم نیستند و برخی از آن‌ها ممکن است بدون هیچ علامتی وجود داشته باشند. اگر متوجه توده‌ای در پوست خود شدید، بهتر است برای تشخیص دقیق به پزشک مراجعه کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت مشاهده هر یک از علائم ، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. اگر کیست به سرعت بزرگ می‌شود یا شکل آن تغییر می‌کند. اگر کیست بسیار دردناک است. قرمزی، تورم یا گرم شدن پوست اطراف کیست این علائم ممکن نشان‌دهنده عفونت باشند. ترشح چرک یا خون از کیست این نشانه عفونت است. تغییر رنگ کیست اگر رنگ کیست به سیاه یا آبی تغییر کرد. پزشک برای تشخیص نوع کیست و تعیین روش درمان، معمولاً معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و ممکن است آزمایش‌های دیگری مانند بیوپسی نیز تجویز کند.
اگر می خواهید بدانید جوش های صورت نشانه کدام بیماری است، جهت کسب اطلاعات بیشتر مقاله موجود در سایت را مطالعه کنید.
درمان کیست پوستی
درمان کیست پوستی به نوع، اندازه، محل و همچنین علت ایجاد کیست بستگی دارد. در برخی موارد، کیست‌ها خود به خود بهبود می‌یابند، اما در بسیاری از موارد به درمان نیاز دارند. روش‌های رایج درمان کیست پوستی عبارتند از:
1. تخلیه کیست (Incision and Drainage)
- روش کار: پزشک با استفاده از یک سوزن یا تیغ جراحی کوچک، کیست را برش می‌دهد و مایع داخل آن را تخلیه می‌کند.
- موارد استفاده: برای کیست‌های کوچک و سطحی.
- مزایا: روشی سریع و کم‌تهاجمی است.
- معایب: احتمال عود مجدد کیست وجود دارد.
2. برداشتن کامل کیست (Excision)
- روش کار: کل کیست به همراه کپسول آن به طور کامل برداشته می‌شود.
- موارد استفاده: برای کیست‌های بزرگ، عودکننده یا کیست‌هایی که در محل حساس قرار دارند.
- مزایا: احتمال عود مجدد بسیار کم است.
- معایب: نیاز به جراحی و بی‌حسی موضعی یا عمومی دارد.
3. لیزر درمانی
- روش کار: با استفاده از لیزر، کیست تبخیر شده یا برداشته می‌شود.
- موارد استفاده: برای کیست‌های کوچک و سطحی.
- مزایا: روشی دقیق و کم‌تهاجمی است.
- معایب: هزینه آن ممکن است بالا باشد.
4. دارو درمانی
- موارد استفاده: برای کاهش التهاب، عفونت و تسکین درد.
- داروها: آنتی‌بیوتیک‌ها (در صورت عفونت)، داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAID) و کرم‌های موضعی.
هر نوع کیست روش درمانی خاص خود را دارد. کیست‌های بزرگ معمولاً نیاز به جراحی دارند. کیست‌هایی که در نواحی حساس مانند صورت قرار دارند، نیاز به دقت بیشتری در درمان دارند. وجود علائمی مانند درد، قرمزی و تورم ممکن است نیاز به درمان سریع‌تر را ایجاب کند. در کودکان و افراد مسن، روش‌های درمانی با احتیاط بیشتری انجام می‌شود.
محل عمل را با آب و صابون ملایم شستشو دهید و از پانسمان استفاده کنید. داروهای تجویز شده توسط پزشک را به طور کامل مصرف کنید. تا بهبود کامل از انجام فعالیت‌های سنگین خودداری کنید. برای تشخیص و درمان دقیق کیست پوستی، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
