استرس شغلی چیست؟

استرس شغلی، که به آن استرس کاری نیز گفته می‌شود، پاسخی فیزیکی و احساسی ناخوشایند است که زمانی رخ می‌دهد که تقاضاهای شغلی با توانایی‌ها، منابع یا نیازهای کارمند مطابقت نداشته باشد. این عدم تعادل می‌تواند منجر به طیف وسیعی از علائم جسمی، روانی و رفتاری شود که می‌تواند بر سلامت و رفاه فرد و همچنین عملکرد شغلی او تأثیر منفی بگذارد.
برای آشنایی با عوامل، علائم و راهکار های استرس شغلی با مجله اینترنتی فرارسانه همراه باشید.

عوامل موثر در استرس شغلی

عوامل متعددی می ‌توانند در ایجاد استرس شغلی نقش داشته باشند، از جمله:

• محیط کار: عواملی مانند حجم زیاد کار، فشارهای زمانی، کمبود منابع، روابط کاری ضعیف، مدیریت ضعیف و ناامنی شغلی می‌توانند به استرس شغلی کمک کنند.
• شغل: برخی از مشاغل به طور ذاتی استرس‌زاتر از سایر مشاغل هستند. به عنوان مثال، مشاغلی که نیازمند ساعات کاری طولانی، کار فیزیکی سنگین یا تعامل با افراد چالش‌برانگیز هستند، می‌توانند استرس شغلی بیشتری را به همراه داشته باشند.
• شخصیت: برخی از افراد به طور طبیعی نسبت به استرس آسیب‌پذیرتر از دیگران هستند. افرادی که کمال‌گرا، مضطرب یا دارای عزت نفس پایین هستند، ممکن است بیشتر در معرض استرس شغلی قرار بگیرند.

علائم استرس شغلی

استرس شغلی می تواند طیف وسیعی از علائم جسمی، روانی و رفتاری را ایجاد کند که بر سلامت و رفاه فرد و همچنین عملکرد شغلی او تأثیر منفی می گذارد. این علائم را می توان به سه دسته اصلی تقسیم کرد:

• علائم جسمی: سردرد، آشفتگی خواب، مشکلات گوارشی، تنش عضلانی، خستگی، ضربان قلب نامنظم، فشار خون بالا، ضعف سیستم ایمنی بدن.
• علائم روانی: اضطراب، تحریک پذیری، عصبانیت، افسردگی، نگرانی، مشکل در تمرکز، کمبود انگیزه، احساس ناامیدی.
• علائم رفتاری: پرخاشگری، سوء مصرف مواد، انزوا اجتماعی، غیبت از محل کار، ترک شغل.

علاوه بر این علائم، افراد مبتلا به استرس شغلی ممکن است  احساس کنند که غرق در کار شده اند و یا در کنترل کار خود نیستند. احساس عدم کفایت یا ناامیدی کنند. از کار خود لذت نبرند و یا نسبت به آن بی علاقه باشند. در روابط خود با همکاران، سرپرست و یا اعضای خانواده مشکل داشته باشند. مرتکب اشتباهات بیشتری در محل کار شوند. اگر هر یک از این علائم را تجربه می کنید، مهم است که برای کمک اقدام کنید.

راهکارهای مدیریت استرس شغلی

استرس شغلی مشکلی رایج است که می تواند بر سلامت و رفاه افراد و همچنین عملکرد شغلی آنها تأثیر منفی بگذارد. با این حال، راهکارهای متعددی برای مدیریت استرس شغلی و کاهش عواقب منفی آن وجود دارد. اولین قدم برای مدیریت استرس شغلی، شناسایی عواملی است که در محل کار باعث استرس شما می‌شوند. این عوامل می‌توانند شامل حجم زیاد کار، فشارهای زمانی، کمبود منابع، روابط کاری ضعیف، مدیریت ضعیف، ناامنی شغلی و یا هر چیز دیگری باشند که به شما احساس اضطراب، تحریک‌پذیری یا غرق شدن در کار را می‌دهد. برنامه‌ریزی، اولویت‌بندی وظایف  می‌تواند به شما در  کاهش حجم کار و  فشار روانی  کمک کند.

برنامه روزانه خود را تنظیم کنید هر روز زمانی را برای برنامه‌ریزی وظایف خود اختصاص دهید و از یک لیست کار برای اولویت‌بندی آنها استفاده کنید. از قانون 80/20 استفاده کنید 80 درصد از نتایج شما از 20 درصد از تلاش‌هایتان به دست می‌آید. روی 20 درصد وظایف مهم تمرکز کنید و از انجام کارهایی که ضرورت کمتری دارند اجتناب کنید.

“نه” گفتن را یاد بگیرید اگر احساس می‌کنید که بیش از حد کار دارید، از پذیرفتن وظایف جدید یا اضافه کاری خودداری کنید. اگر امکان‌پذیر است، برخی از وظایف خود را به دیگران واگذار کنید.

مرزهای روشنی بین کار و زندگی شخصی خود تعیین کنید زمانی که در محل کار نیستید، به ایمیل‌ها و تماس‌های کاری پاسخ ندهید. زمانی را برای فعالیت‌های آرامش ‌بخش و لذت ‌بخش اختصاص دهید به طور مرتب ورزش کنید، در طبیعت قدم بزنید، یوگا یا مدیتیشن انجام دهید، به موسیقی گوش دهید، کتاب بخوانید یا با دوستان و خانواده خود وقت بگذرانید.

مرخصی بگیرید از مرخصی‌های خود استفاده کنید تا از کار فاصله بگیرید و استراحت کنید. ورزش منظم یکی از بهترین راه‌ها برای کاهش استرس است. حداقل 30 دقیقه در روز ورزش کنید. مدیتیشن می‌تواند به شما در آرام شدن ذهن و کاهش اضطراب کمک کند. یوگا ترکیبی از حرکات کششی، تنفس و مدیتیشن است که می‌تواند به کاهش استرس و تنش عضلانی کمک کند.

تمرینات تنفس عمیق می‌تواند به شما در آرام شدن و کاهش ضربان قلب کمک کند. گذراندن وقت در طبیعت می‌تواند به کاهش استرس و ارتقای خلق و خو کمک کند. با دوستان، خانواده و همکاران خود صحبت کنید صحبت کردن در مورد استرس خود با دیگران می‌تواند به شما در احساس بهتر شدن کمک کند.

از گروه‌های حمایتی استفاده کنید گروه‌های حمایتی موجود در محل کار یا جامعه شما می‌توانند حمایت و راهنمایی ارائه دهند. در صورت نیاز از کمک حرفه‌ای استفاده کنید اگر در مدیریت استرس شغلی خود به تنهایی مشکل دارید، از یک متخصص سلامت روان یا مشاور کمک بگیرید. علاوه بر این، کارفرمایان نیز می‌توانند با ایجاد محیط کاری سالم و حمایتی به  کاهش استرس شغلی  کارکنان خود کمک کنند.